Minimal Sanat ve Video- Art

MİNİMAL SANAT





* Minimal Sanat özellikle üç
boyutlu bir sanat anlayışını belirtir.





* Terim İlk kez 1965’te
Richard Wollheim”Art Magazine” de yayımlandığı “Minimal Sanat” adlı makalesinde
kullanılmıştır.





* Minimal sanat kavramı,
Tatlin, Rodchenko, Malevitsch gibi Rus Konstrüktivistlerinin ve Mondrian gibi
De Stiil ressamların çalışmalarında, Pop Sanat’ta “hard edge”İn ve Frank
Stell’nın önerilerinde düşünce olarak vardır.





* Cool Art”, “ABC Art”,
“Serial Art”, “Primary Structures”, “Art in Process”, “Systemic Painting”
terimleri Minimal sanat kapsamında sıkı sık kullanılmasına yol açmış ancak
bunlardan hiç biri “Minimal” sözcüğü kadar açıklayıcı olmadığından onun yerine
geçememiştir.





* 1966 yılında New york, Jewish Museum’da minimalist heykel
sergisi düzenlenmiş, Üç yıl sonra La haye’ de gerçekleşen minimal sergisi ile
tüm Avrupa’da Dolaşmıştır.





* Minimalistlerce ortaya
konulan görüşe göre, Sanatçının oynamaya başladığı ”eleştiri” rolü


Çağdaş yaratışa özgü bir özelliktir. Birçok
güncel yapıt, sanatçısının araştırdığı açıkladığı sunduğu bir hedefi
sergilemektedir.





* Minimalistlerin çoğu kendi
sanatları hakkında ya da genel olarak sanat konusunda yazmışlardır.





* Minimal sanatta heykelin
resimden çok daha büyük gelişmeler kaydettiği görülmektedir.


Stella 1959–1960 arasında
gerçekleştirdiği” siyah Resimler “ sergisi ile minimal sanatın en önemli
öncülerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ona göre 1962-63’te yapılan ilk
minimalist yapılar; resimde her türlü gözyanıltıcı görüntüyü Öznelliği
(subjektiveyi) yadsıyan, heykelde ise fabrikada üretilmiş malzemeleri seçen ve
endüstrinin uyguladığı seri üretim yöntemlerine öncelik tanıyan örneklerdir.





Minimal
Sanatın başlıca temsilcileridir.





Ø
Frank Stella


Ø
Carl Andre


Ø
Robet Morris


Ø
Donald Judd


Ø
Dan Flavin


Ø
Lary Bell


Ø
Rıchard
Artschwager


Ø
Dan Graham


Ø
Lewıs Balts




















Robert Mongold, Brice Marden ve Robert Ryman’ın
çalışmalarında üçüncü boyuta geçme gerçek mekânı kullanma isteğini
hissettirmektedir. Minimalist heykelde malzeme değişime uğramaz ve kendi
niteliğini olduğu gibi ortaya koyar. Hacim ve biçimler yalın ve geometriktir.





Üç boyutlu çalışmalara yönelen çok sayıda ressamın
geleneksel heykel sanatının sorunlarıyla uğraşmadan minimalist yapılar
ürettikleri görülmektedir. Bu sanatçılar heykel alanını zaten iyi tanımadıklarından,
biçimin ifadesi içyapının dışa yansıması ve yapıt üzerinde sanatçının
kişiliğini yansıtan izlerin varlığı gibi özelliklere ilgilenmemişlerdir. Buna
karşın kendilerine normal ya da dev boyutlarda gerçekleştirdikleri küre,
silindir, küp gibi temel biçimler ve yalın figürlerle sınırlamışlardır. Biçimin
son derece kişisizleştirmesi ve plastik sözlüğünün kısaltılması Frank
Stella’nın çok duyarlı olduğu nokta olmuştur.





Donald Judd (1928) “onun” biçimlendirilmiş tuvaldeki
üç boyutlu içeriğini anlayan ilk minimalistlerdendir.





Stella “Carl Andre’nin gelişiminde katkıda bulunmuştur.
Andre bir süre stella ile çalışmıştır. Stella onun heykellerine dokunulmamış,
çalışılmamış kısım üzerinde çalıştığı için “ heykel” olduğu yolunda uyarmıştır.
Andre Daha sonra para kazanmak için demir yollarında çalışmaya başlamış ve dış
dünya ile onun mekân, çevresel sorgulamalarının değişmesine yol açmıştır. O
Dönemden sonra heykel artık onu için herhangi bir şeyi temsil eden, durağan bir
nesne olmaktan çıkıp kendi kendisiyle çevresiyle ve insanla ilişkiler
kurabildiği sürece var olan bir nesne olmuştur. Andre anıtsal boyutta dev
heykel kirişleri ile mekânı küçültüp sıkıştırarak seyirciyle doğrudan biçim
ilişkisi kurar. Andre zamanla çalışmalarının yüksekliğini küçülterek “yer
heykelleri”geliştirmiştir. Burada heykel mekânı sıkıştırmaz ama bölmeden mekânda
bir değişim yapar.





Bu
işler için geçerli olan bilimsel yalınlaşma, hazır malzeme kullanımı ve
sanatçının malzemeyi kullanımıyla ilgili kişisel izlerine yer vermemiş olması minimalist
anlayışın en tipik göstergesidir. Bu özellikler” Dan Flavin, Robert smithson,
Mel Bocner, Robert Morris, Robert ryman, tony Smith ve sol le witt gibi
sanatçıların yapılarında görülür.





Dan
flavin 1933 beri mekânı strüktüre etmek için farklı boyutlarda ve farklı
renklerde neon lambalarıyla çalışmaktadır. Sanatçı bunlarla mekânın sınırını
belirler, mekânı örgütler ya da mekân içinde görsel olgu yaratır.





Teknoloji ürünü hazır yapım malzemeyle
kendisini sınırlayan flawin lambaları yerleştirmeyi uzmanlarına bırakarak
kendisi geri planda kalmaktadır.





Biçimle
yeni mekânsal ilişkiler yaratmanın bir diğer yoluda biçimi anıtsallaştırmaktadır.
D.Smith, Balnce, Morris, Steiner bu tür çalışan sanatçılardır. Yapıtın ilkel
bir strüktüre indirgenmesi etkisi güçlendirmekte ve yalınlığıyla”heykel” ilk
bakışta okunabilmektedir. Görünen bişeyin betimlenişi değil ne ise odur.





Minimal
sanat ve kavramsal sanat arasındaki ilişkiler sol le witt yapıtlarında ve özellikle
yaptığı açıklamalarda dile getirmiştir.





Sanatçının
3 boyutlu çalınmaları bilimsel birleşmeyi hemen matematiksel bir kuramı
görselleştirir. Küpleri küp armatürleri ve onların düzenlenişi seyircide
estetik bir düşünceden çok zihinsel bir olaya katılım duygusu yaratır.





Sol
la witt’e göre düşünce sanat ürünü olur, sanat yapıtına dönüşür nesne bu
düşünceye bir kısıtlama bir sınır getirmez. Bunu söylemesine rağmen fiziksel
görünüme bağlı kalmıştır.














VİDEO ART





Nam June Paik’in Mart 1963’te Wurppertal parnass
galerisin’deki(Almanya)sergisiyle birlikte doğan avangarte sanat hareketidir.





Video Sanatı basmakalıp ve gelişmemiş olarak
nitelendirilen bir ticari televizyonun eleştirisi biçiminde gelişmiştir. Dolayısıyla
Video Sanatı 70’li yılların Karşı kültüründen çıkmış protesto hareketiyle 60–70
yılların arasında sanatın doğasını ile büyük ölçüde değiştiren avangarde sanat
hareketleri olan Happening, performans, enstelasyon, sosyolojik sanat vb.
arasında yer alır.





Video Sanatı o
dönemde performans, happening gibi sanat akımlarıyla birleşir ve dada anlayışı
bağlar kurar. Mizah, komiklik ve biçim bozmaları kuşatır küçük ekranı. Video
Sanatçıları temel malzeme olarak görüntü ve sesleri kaydetmeye yarayan manyetik
bantlardan yararlanmaktadır. Elektironik bir kamera, video ve çekimler için
yeterli malzeme oluşturur.





Video sanatı,
performans, yeni teknolojiler, gerilla sanatı ve 20.yy 2.yarısının sanatını
belirleyen biçimsel brikolajların kavşağında, son yıllarda sanatsal
araştırmanın en verimli alanlarında olmuştur. Video sanatı gerçekte genellikle
seyircinin içine yerleştiği enstelasyonlr ya da çevirmeler gibi algılanır.








Akımın Önemli Sanatçıları Arasında Nam June Paik
görülür.


Daha
sonra nöbeti Mat Collishow, Tony
Oursler, Judith Barry,Bill Viola, Peter Campus, Gary Hill, Studio Azzuro,
Antonio Muntadas,Bruce Nauman devralır.





Paik, Maciunas ve Wolf Vostell’in yanında çalışmıştır.
Siyaset adamlarının portrelerini yeni bir yoruma tabi tutar. Video sanatı
geleneksel anlatım biçimleri’nin (resim,
heykel), güncel sanat düşüncesinde zayıf kaldığı dönemde büyük olasılıkla gelişme göstermiştir. Önce Almanya’da Flxus
hareketi çevresinde, daha sonra bir ölçüde 70’li yılların video sanatının
gelişeceği Abd’de George Maciunas ve Wolf Vostell’in yanında çalışmıştır.





Video sanatı
M.Duchamp, Robert Rauschenberg, john Cage vb. geleneksel sanatın uygulama ve
tekniklerini alt üst eden sanatçıların açtıkları yolda gelişme göstermiştir.
1963’te Paik ve Vostel video da ilk kez görüntüleri bozma denemeleri yapmıştır.











Video Sanatının günümüzde en ünlü temsilcisi sayılan
paik, sanatsal tasarımlarını video ile gerçekleştirmiş ve ondan özel bir sergi
sanatı yaratmıştır. Paik televizyonun ortaya çıkışıyla dünyada birçok şeyin
değiştiğini aynı aracı kullanarak vurgulayan sanatçıdır. Televizyon her şeyden önce
maddi bir nesne, bir aygıt teknolojij
bir sistemdir. Ailevi, toplumsal ve siyasal bir konuma sahip olan televizyon
aynı zamanda iyi- kötü ayrımı yapılmadan her şeyin üretimine açık, bilimsel ve
sanatsal bir deney alanıdır. N.J. Paik otuz yılı aşkın bir süredir yapıtını
oluşturan bu konu onun sanatında ilk önce bant kayıtları ve özellikle
enstelesyonlarla ortaya çıkmıştır.





Video Sanatı’nda genellikle üç kategoride çalışma
yapılmaktadır.





*Bir performansın, bir konserin ya da happening’in
video kaydı.





*Deneysel video(biçimsel video olarakta anılır)
görtülerin elektironik olarak hazırlandığı bu tür çalışmalar yapay
renklendirme, biçim bozma, geri besleme, film hilesi gibi çeşitli işlemlere
olanak tanımaktadır.





*Video yerleştirmleri. Video heykeller video
environnement’lar N.J Paik’in yapıtlarında olduğu gibi çok sayıda televizyon
göstericisinin başka bir düzenin nesneleriyle birlikte kullanmasından
oluşmaktadır. Bu çalışmalarda çoğu kez izleyicininde bu yerleştirmeler içinde
yer almaktadır.